Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı Naylon Poşet Alt Komisyonu, 2023 yılı naylon poşet satış fiyatlarının belirlenmesi gündemiyle ilgili şube ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla toplandı ve uygulamaya ilişkin görüş alışverişinde bulundu. 2019 yılında hayata geçirilen uygulama kapsamında plastik poşetler vergiler dahil adeti 25 kuruştan satıldı. Söz konusu tutar 2020, 2021 ve 2022 yıllarında herhangi bir değişiklik olmaksızın 25 kuruş olarak uygulanmaya devam edilmiştir.
Plastik sektörü adına Bakanlıkta düzenlenen Heyet toplantısına katılan PAGEV (Türkiye Plastik Sanayicileri Araştırma ve Geliştirme Eğitim Vakfı), 25 kuruşluk poşet fiyatının bir yıl daha aynı kalmasını talep etti. Konuyla ilgili açıklama yapan PAGEV Lideri Yavuz Eroğlu, “Bakanlığımız Ücretli Çanta uygulamasında amacına ulaşarak gereksiz çanta kullanımının önüne geçti. Bu anlamda küresel durgunluk ve enflasyon ortamında 2023 yılında çanta fiyatlarının artmaması ve 25 kuruşta kalması hem tüketici, hem üretici hem de çevre için olumlu sonuçlar doğuracaktır. Böyle bir durumda yeniden değerleme oranı artacağı için hem tüketici 25 kuruş verecek hem de perakendeci cebinden fazladan GEKAP ödeyecek. Bu sayede perakendeci ayrıca daha az poşet kullanmaya çalışacak ve kasalarda gerektiği kadar poşet satılmış olacaktır.”
Poşet fiyatındaki artışın tüketiciye yansımaması gerektiğini savunan PAGEV Lideri Eroğlu, “fiyatın 25 kuruş olarak devam etmesi gerektiğini” söylerken, perakendeciler hükümetin aldığı GEKAP’taki payın yüksek olmasından şikayetçi oldu. başta geri dönüşüm olmak üzere çevre faaliyetlerinin finansmanı için 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren poşetin yüzde 300 zam yapılarak tüketiciye 75 kuruşa satılmasını talep ettiler. Torbanın fiyatının artırılmasını talep eden Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Ömer Düzgün, “Talebimiz 75 kuruş. Poşet para kasamıza yüzde 100 girmiyor” diye konuştu.
3,8 milyar lira tasarruf
Bakanlık bilgilerine göre, fiyat torbası uygulamasıyla 4 yılda 550 bin ton plastik poşet kaynaklı plastik atık oluşumu ve 23 bin ton sera gazı salınımı engellendi. Naylon poşet kullanımının azalmasıyla birlikte Türkiye’de poşet üretimi için gerekli olan plastik hammadde ithalatı da azaldı ve yaklaşık 3,8 milyar TL tasarruf sağlandı.
Pazarlarda kurban sırası
Çevre kirliliğini azaltmayı amaçlayan ücretli poşet uygulamasında tüketicilerin çevre için çantaya 25 kuruş vererek fedakarlık yaptıklarını hatırlatan Eroğlu, “Öte yandan çanta üreticileri de işlerindeki düşüşe rağmen uygulamaya destek verdi. azalan tüketim ile %70 oranında Artık piyasaların sorumluluğu üstlenme zamanı. Piyasalar da çevresel kamu yararı kapsamında adil bir uygulamanın sağlanması için 55 kuruş katkıda bulunacak. Ücretli poşet uygulaması ile tüketici 25 kuruş vermesin diye gereksiz alışverişlerini şimdiden azalttı. Ancak marketler “Bir çanta daha alabilir misiniz?” diye soruyor. kasada. çanta satmaya çalışıyordu. 2023 yılında çantaların 25 kuruştan satılmaya devam etmesi halinde satılan her çanta için kasadan ekstra para çıkacağı için kasada çanta verilirken ekstra özen gösterilecek. Çanta artık satılacak bir meta olarak görülmeyecektir. Böylece çevresel açıdan daha olumlu sonuçlar elde edilecektir. Bakanlığımızdan beklentimiz, fiyatlandırılan poşetlerden toplanan maliyetlerin geri dönüşüm, depozito gibi çevresel faaliyetlerde aktif olarak kullanılmasıdır. Devam eden çevre projelerinin de acilen tamamlanmasıdır” dedi.
Tüketici tarafından ödenen fiyatın dökümü nedir?
GEKAP için 2022 yılı için alınan fiyat 25 kuruş olduğu için tüketicinin ödediği 25 kuruşun tamamı, devletin başta geri dönüşüm olmak üzere çevre faaliyetlerini finanse etmek için satın aldığı GEKAP hissesine gidiyor. Perakendeciler tüketiciye sundukları çantanın bedelini öderler. Fiyatın 2023 yılı için 25 kuruş olarak devam etmesi durumunda değerleme oranı yüzde 122 olarak açıklanan GEKAP hissesinin değeri yaklaşık 55 kuruş olacak. Bu durumda tüketiciler poşet başına 25 kuruş, perakendeci ise GEKAP hisseleri için yaklaşık 55 kuruş ödeyecek.
İlgili mevzuat ne diyor?
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun Ek 13’ünde yer alan “Plastik poşetler, satış noktalarında ücret karşılığı kullanıcıya veya tüketiciye verilir” kararı çerçevesinde, “Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar” yayımlandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 1 Ocak 2019 tarihinde Naylon poşetlere fiyat uygulamasına başlandı. Naylon poşetlerin tüketicilere birim fiyatlarının belirlenmesinde “Plastik poşetlere uygulanacak ücret, piyasa koşulları ve aşağıdakilerden oluşan Ambalajlama Komisyonunun önerisi dikkate alınarak her yıl bakanlıkça belirlenir” kararına dayandırılıyor. ilgili sektör temsilcileri tarafından belirlenir ve takip eden yıl boyunca geçerlidir” Ambalaj Atıkları Muayene Yönetmeliğinde yer almaktadır. .
